Hội nghị tham vấn liên Trụ cột về Đề cương Bản sắc ASEAN

Ngày 31/8/2020 đã diễn ra Hội nghị tham vấn liên Trụ cột về Đề cương Bản sắc ASEAN theo hình thức trực tuyến. Hội nghị do Bộ Văn hóa và Giáo dục Indonesia - Cơ quan chủ trì Hội nghị Bộ trưởng phụ trách văn hóa nghệ thuật ASEAN giai đoạn 2018-2020 tổ chức. Bà Retno Marsudi - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Indonesia và Ngài Lim Jock Hoi - Tổng Thư ký ASEAN tham dự và phát biểu chào mừng, Ngài Kung Phoak - Phó Tổng Thư ký ASEAN, đại diện các Trụ cột (An ninh-Chính trị, Kinh tế, Văn hóa-Xã hội) của các nước thành viên ASEAN tham dự hội nghị. Đoàn Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam tham dự hội nghị có PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam, ông Lê Ngọc Định, Phó Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế và các cán bộ, nghiên cứu viên phụ trách hợp tác ASEAN.

Hội nghị diễn ra nhằm mục đích trao đổi về dự thảo Đề cương Bản sắc ASEAN để chuẩn bị cho việc trình Hội nghị Bộ trưởng Văn hóa ASEAN năm 2020 xem xét, sau đó dự kiến trình Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 37 thông qua.

Năm 2020 được chọn là Năm Bản sắc ASEAN. Thời gian qua, Indonesia là quốc gia chủ trì, phối hợp với Ban Thư ký ASEAN và các nước thành viên ASEAN đã xây dựng dự thảo khái niệm và Đề cương Bản sắc ASEAN. Một số nội dung cơ bản của Bản sắc ASEAN đã được đề cập tại Hội nghị hẹp Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN  vào tháng 01/2020 tạ Đà Nẵng do Việt Nam chủ trì tổ chức.

Bà Retno Marsudi - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Indonesia

Bản sắc ASEAN là một thuật ngữ được sử dụng trong nhiều văn kiện quan trọng của ASEAN, như Hiến Chương ASEAN, Tầm nhìn cộng đồng ASEAN 2025 và Kế hoạch Tổng thể ASEAN 2025. Trên thực tế, Bản sắc ASEAN đã trở thành một phần của Phương châm ASEAN: "Một tầm nhìn, một bản sắc, một cộng đồng".

Bản sắc ASEAN có sự kết hợp và cân bằng giữa các giá trị được thừa kế và các giá trị được xây dựng mang đầy đủ các tính chất thích ứng, linh hoạt, bền vững và toàn diện. Đề cương Bản sắc ASEAN có thể mở đường cho ASEAN hướng tới một "Cộng đồng tưởng tượng" cùng nhau hướng đến tương lai Phát triển của Cộng đồng ASEAN. 

Ngài Lim Jock Hoi - Tổng Thư ký ASEAN

Đề cương là cơ sở của Bản sắc ASEAN gồm sự kết hợp cân bằng giữa "các giá trị được xây dựng" và "các giá trị được thừa kế", có khả năng đưa ASEAN từ một xã hội trở thành một cộng đồng. Theo đó, Bản sắc ASEAN có thể được đo lường, nhận thức dựa trên các chỉ số như: Nhận thức ASEAN(tỉ lệ người dân ASEAN nhận thức mình là một phần của ASEAN); Sự liên quan tới ASEAN (những hiểu biết về cách thức người dân hưởng lợi từ ASEAN) và Niềm tự hào ASEAN (mức độ tự hào của người dân nhận thức mình là một phần của ASEAN và nhận thức của các đối tác ngoài ASEAN về tính thống nhất, vai trò trung tâm của Cộng đồng ASEAN).

Tại hội nghị, các nước tham gia đã cơ bản nhất trí và đóng góp thêm một số ý kiến đối với dự thảo Bản sắc ASEAN. Trước khi tham dự hội nghị trên, đại diện Việt Nam đã dự một số cuộc họp kỹ thuật, tham gia góp ý dự thảo Đề cương Bản sắc ASEAN.

Phát biểu kết luận hội nghị, Ngài Kung Phoak - Phó Tổng Thư ký ASEAN đã nêu ra các quan điểm để các nước ASEAN cùng tiếp tục nghiên cứu như: tìm kiếm các biện pháp lồng ghép Bản sắc ASEAN vào kế hoạch làm việc của 3 trụ cột; các cách thức nâng cao nhận thức về Bản sắc ASEAN trong mỗi người dân ASEAN…

Theo lộ trình, các quốc gia thành viên ASEAN cần phối hợp tích cực hơn nữa với Indonesia để hoàn thiện dự thảo cuối cùng của Đề cương Bản sắc ASEAN (dự kiến trong tháng 9/2020), sau đó hoàn thiện lại, trình Hội nghị Bộ trưởng Văn hóa ASEAN (dự kiến diễn ra vào tháng 10/2020 do Campuchia chủ trì) xem xét, cho ý kiến và trình Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 37 do Việt Nam chủ trì tổ chức vào tháng 11 năm 2020 tại Hà Nội./.

Nguyễn Đức Thắng