Lễ đón nhận Bằng UNESCO ghi danh “Nghệ thuật Xòe Thái” vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Tối 24/9/2022, tại sân vận động thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái long trọng tổ chức Lễ đón Bằng UNESCO ghi danh “Nghệ thuật Xòe Thái” vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Tham dự buổi Lễ có Thủ tướng Phạm Minh Chính, Nguyên Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng Trần Quốc Vượng, Nguyên Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, Nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Hiệu và đại diện lãnh đạo các Bộ, ban, ngành Trung ương và địa phương. Về phía quốc tế có sự tham dự của bà Pauline Tamesis, Điều phối viên Thường trú của Liên hợp quốc tại Việt Nam, đại diện Đại sứ quán các nước và các tổ chức quốc tế.

Tại buổi Lễ, bà Pauline Tamesis, Điều phối viên Thường trú của Liên hợp quốc tại Việt Nam đã trao Bằng chứng nhận của UNESCO cho Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương nhận Bằng và trực tiếp trao lại cho đại diện lãnh đạo, cộng đồng các tỉnh sở hữu di sản bao gồm Yên Bái, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu. Nhân dịp này, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch công bố Chương trình hành động quốc gia nhằm kêu gọi các Bộ, Ban, ngành, Ủy ban nhân dân các cấp, các cơ quan hữu quan, các cộng đồng chủ thể của di sản văn hóa phi vật thể Nghệ thuật Xòe Thái và nhân dân cả nước cùng chung tay bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể, đóng góp tích cực vào đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước và sự đa dạng văn hóa của nhân loại.

Bà Pauline Tamesis, đại diện Liên hợp quốc phát biểu chúc mừng Việt Nam nhân dịp 45 năm Việt Nam gia nhập UNESCO, đánh giá cao những nỗ lực của Việt Nam trong việc phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể nói chung và Nghệ thuật Xòe Thái nói riêng. Việc UNESCO ghi danh Nghệ thuật Xòe Thái nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của sự đa dạng và tự do thực hành văn hóa của mỗi người dân trên đất nước Việt Nam, đồng thời là cơ hội để cập nhật các chính sách về biểu đạt văn hóa, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho công tác bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể và hỗ trợ bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc. Nghệ thuật Xòe Thái không chỉ được ghi danh vì cộng đồng người Thái mà vì toàn thế giới như một biểu hiện độc đáo của sự sáng tạo văn hóa đa dạng của nhân loại.

Phát biểu tại buổi Lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ sự trân trọng những đóng góp không ngừng nghỉ của các thế hệ nghệ nhân dân gian, cộng đồng dân tộc Thái đã nâng niu, trao truyền, gìn giữ di sản văn hóa đặc sắc vô giá này. Đồng thời, Thủ tướng ghi nhận và biểu dương những nỗ lực của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, các bộ, cơ quan và địa phương liên quan, các nhà sưu tầm, nhà nghiên cứu đã đóng góp tích cực để bảo vệ và phát huy giá trị của nghệ thuật Xòe Thái nói riêng, các di sản văn hóa của Việt Nam nói chung. Thủ tướng cũng cảm ơn và bày tỏ mong muốn các tổ chức quốc tế, nhất là UNESCO tiếp tục dành cho Việt Nam sự hợp tác chặt chẽ, giúp đỡ hiệu quả, để các giá trị văn hóa truyền thống của Việt Nam ngày càng lan tỏa sâu rộng và hòa cùng dòng chảy của tinh hoa văn hóa nhân loại.

Thủ tướng chỉ đạo: Thứ nhất, các cấp ủy, chính quyền, nhân dân và cộng đồng người Thái ở các tỉnh Tây Bắc, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp triển khai nghiêm túc, hiệu quả “Chương trình hành động quốc gia bảo vệ và phát huy giá trị của di sản văn hóa phi vật thể nghệ thuật Xòe Thái” theo đúng cam kết với UNESCO, bằng tâm huyết, trái tim, tấm lòng, niềm tự hào, nội lực và trách nhiệm của mình để những lời ca, âm nhạc của các điệu Xòe tiếp tục được nuôi dưỡng, phát triển và lan tỏa ra cộng đồng các dân tộc anh em và trên thế giới; thứ hai, giá trị cao đẹp của Nghệ thuật Xòe Thái cần được bảo tồn, phát huy không chỉ trong nước mà còn trên trường quốc tế, cần có hành động ứng xử xứng tầm với di sản, các cấp các ngành cần có chương trình truyền thông, quảng bá mạnh mẽ, vượt qua biên giới Việt Nam để nghệ thuật này mãi mãi trường tồn và phát huy giá trị, để thế giới biết đến nhiều hơn và kết nối chặt chẽ, hiệu quả hơn với đất nước, con người Việt Nam; thứ ba, tiếp tục nghiên cứu, có giải pháp thiết thực, cụ thể để giữ gìn và phát huy bản sắc, truyền thống của các dân tộc nói chung và Xòe Thái nói riêng trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, nhất là phát triển du lịch gắn kết chặt chẽ với văn hóa, con người và lịch sử, góp phần đưa di sản thành tài sản, tiềm lực, thành nguồn lực phát triển, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

Lãnh đạo Tỉnh uỷ và UBND tỉnh Yên Bái đại diện cho 4 tỉnh có di sản phát biểu khẳng định cam kết phối hợp chặt chẽ với Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, các bộ, ngành và địa phương liên quan và cộng đồng thực hiện hiệu quả Chương trình hành động quốc gia bảo tồn và phát huy giá trị di sản “Nghệ thuật Xòe Thái” nói riêng và các di sản văn hóa nói chung theo phương châm “lấy người dân là trung tâm, là chủ thể của các hoạt động”, “biến di sản thành tài sản”, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế.

Tại Kỳ họp lần thứ 16 của Ủy ban liên chính phủ Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể (diễn ra từ ngày 13-18/12/2021) tại Paris (Pháp), “Nghệ thuật Xòe Thái” chính thức được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. “Nghệ thuật Xòe Thái” là hình thức sinh hoạt không thể thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần, được hình thành và phát triển cùng với cộng đồng người Thái; phản ánh sự đa dạng văn hóa, mang thông điệp về sự cởi mở, thân thiện, đoàn kết; là sợi dây gắn kết cộng đồng - cốt lõi của bản sắc văn hóa dân tộc Thái ở khu vực Tây Bắc.

Nguyễn Oanh