"Hiến kế" xây dựng mạng lưới thành phố sáng tạo ASEAN

Ngày 18-11, tại Bảo tàng Hà Nội đã diễn ra Hội nghị Hội nghị Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) khu vực Đông Nam Á.

Với sự tham dự của hơn 100 đại biểu, quan khách, trong đó có hơn 20 đại biểu đại diện cho các Thành phố sáng tạo (TPST) của UNESCO, cùng các đại diện thuộc các thành phố dự kiến sẽ xây dựng hồ sơ ứng cử gia nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo UNESCO (UCCN) vào năm 2025 và các năm tiếp theo, Hội nghị là cơ hội để các bên chia sẻ kinh nghiệm, lợi ích và khó khăn khi gia nhập Mạng lưới, từ đó đưa ra những thảo luận và sáng kiến về kế hoạch hành động trong tương lai và tiềm năng hợp tác quốc tế trong mạng lưới khu vực ASEAN và ASEAN với các đối tác như Nhật Bản, Hàn Quốc...

Bà Trần Hải Vân, Phó Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế tham gia điều hành thảo luận tại Hội thảo với chủ đề “Các thành phố sáng tạo ASEAN: thành công và thách thức”. Phiên thảo luận tập trung vào hai vấn đề "Làm thế nào để củng cố mạng lưới thành phố sáng tạo trong các nước ASEAN" và "Làm thế nào để khuyến khích sự tham gia của các thành phố ASEAN vào Mạng lưới các thành phố sáng tạo?"

Tại phiên thảo luận, các đại biểu từ các thành phố tham gia “hiến kế” nhiều sáng kiến, đề xuất có giá trị. Liên quan đến  biện pháp để phát triển mạng lưới các TPST trong ASEAN và ASEAN cộng, các sáng kiến như tổ chức một cuộc thi sáng tạo quy mô khu vực hay giải thưởng dành riêng cho nghệ nhân, nghệ sĩ, người hoạt động trong lĩnh vực văn hoá, sáng tạo ASEAN nhận được nhiều sự ủng hộ. Đại diện đến từ Sukhothai (Thái Lan) - TPST thủ công và nghệ thuật dân gian, bà Witiya Pittungnapoo, Giảng viên, Phó trưởng khoa phụ trách đào tạo và nghiên cứu thuộc khoa kiến trúc, nghệ thuật và thiết kế, Đại học Naresuan, Thái Lan nhấn mạnh tầm quan trọng của sáng tạo hướng tới phát triển bền vững và gây dựng nguồn lực nghệ nhân trẻ tại các làng nghề thủ công truyền thống. Trong khi đó, ông Yee Yeong Chong, Phó Giám đốc Cấp cao (Tiếp thị, Truyền thông & Nội dung) tại Trung tâm thiết kế Sáng tạo Singapore cho rằng cần phải tăng cường năng lực tiếp cận thị trường cho các sản phẩm sáng tạo địa phương, kết nối các nhà thiết kế với nhau, tìm kiếm các khách hàng tiềm năng như thông qua các liên hoan, lễ hội, hội chợ với sự tham gia của đại diện đến từ các bên liên quan của ASEAN...

Một trong những thách thức lớn được các đại biểu đồng tình đó là ngân sách để hiện thực hoá các sáng kiến, hoạt động. Phó Cục trưởng Trần Hải Vân gợi ý, một trong những giải pháp cho các dự án tại các nước ASEAN đó là thông qua Bộ Văn hoá - cơ quan đầu mỗi quốc gia của Uỷ ban Văn hoá và Thông tin ASEAN (ASEAN - COCI) để tìm kiếm nguồn hỗ trợ tài chính từ Quỹ Văn hoá ASEAN và các quỹ liên quan giữ ASEAN với các nước đối thoại.

Mạng lưới các TPST UNESCO đang ngày càng chứng tỏ được sức ảnh hưởng và độ lan toả của mình tại khu vực ASEAN. Ngày 31/10 vừa qua, có 8 thành phố Đông Nam Á trở thành thành viên của UCCN trong đó có Hội An (lĩnh vực thủ công công và nghệ thuật dân gian) và Đà Lạt (lĩnh vực âm nhạc). Là một khu vực giàu truyền thống và đa dạng văn hoá với nền kinh tế sáng tạo đang phát triển mạnh mẽ, các thành phố ASEAN chắc chắn là những ứng cử viên đầy tiềm năng để gia nhập UCCN. Để thúc đẩy điều này, theo bà Tipsukon Choungthong đại diện đến từ thành phố Bangkok - TPST trong lĩnh vực thiết kế, các thành phố có thể xây dựng một biểu mẫu chung để chia sẻ các kinh nghiệm, ý tưởng, kiến thức liên quan đến Mạng lưới nói riêng và phát triển văn hoá, sáng tạo nói chung. Tiến sĩ Dwinita Larasati, Tổng thư ký và là một trong những người sáng lập Diễn đàn Thành phố Sáng tạo Bandung (BCCF), đại diện Thành phố Bandung, Indonesia cho rằng, vai trò của các Uỷ ban quốc gia UNESCO cần phải được phát huy mạnh mẽ hơn.

Đại diện hai TPST của Việt Nam là Hà Nội và Hội An cũng có những đóng góp đáng chú ý tại Hội nghị. Bà Trương Thị Ngọc Cẩm - Giám đốc Trung tâm Văn hóa - Thể thao và Truyền thanh - Truyền hình thành phố Hội An cho biết, TPST không phải là thành công cuối mà mới chỉ là điểm khởi đầu trong hành trình sáng tạo của thành phố. Hội An mong muốn sẽ có những hội nghị, hội thảo liên lĩnh vực được tổ chức ở quy mô khu vực, để các TPST ASEAN có thể học hỏi kinh nghiệm, không chỉ trong lĩnh vực được công nhận mà cả các lĩnh vực liên quan. Tương tự, đại diện của TPST Hà Nội "hiến kế" tổ chức sự kiện Sáng tạo ASEAN luân phiên tại mỗi quốc gia, với sự tham gia của các nghệ sĩ, nghệ nhân của các nước ASEAN và đối tác. Hà Nội cũng mong muốn sẽ có thêm nhiều hoạt động dành cho người yếu thế, người khuyết tật để mọi chủ thể trong xã hội đều có thể thực sự tham gia các hoạt động văn hoá, sáng tạo.

Cũng nhân dịp này, đoàn đại biểu từ TP Hồ Chí Minh do ông Võ Trọng Nam, Phó Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao TP dẫn đầu đã tham dự Hội nghị với mong muốn gặp gỡ, tìm hiểu những kinh nghiệm, kiến thức liên quan đến xây dựng hồ sơ gia nhập UCCN. Ông Võ Trọng Nam chia sẻ, năm 2025, TP Hồ Chí Minh có kế hoạch ứng cử là TPST UNESCO trong lĩnh vực điện ảnh. Trong thời gian tới, TP Hồ Chí Minh sẽ tăng cường tổ chức các hoạt động về điện ảnh, lấy người dân làm trung tâm, đưa điện ảnh đến với nhiều đối tượng hơn nữa.

Phát biểu tổng kết hội nghị, Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao TP Hà Nội, ông Đỗ Đình Hồng đánh giá cao những chia sẻ tâm huyết của các đại biểu trong và ngoài nước. Hà Nội tiếp thu, hiện thực hoá những sáng kiến phù hợp, chia sẻ các kinh nghiệm, ý tưởng với các thành phố khác tại Việt Nam nói riêng và ASEAN nói chung, đóng góp thiết thực cho sự phát triển bền vững KT-XH của mỗi thành phố.

Đỗ Lan Phương