Hội thảo Văn hóa 2024: Thiết chế văn hóa, thể thao đóng góp quan trọng trong quá trình hội nhập và phát triển của đất nước

Triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021, tiếp nối thành công của Hội thảo Văn hóa 2022, ngày 12/5/2024, Hội thảo Văn hóa 2024 với chủ đề “Chính sách và nguồn lực cho phát triển thiết chế văn hóa, thể thao” diễn ra trọng thể tại tỉnh Quảng Ninh. Hội thảo do Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và tỉnh Quảng Ninh phối hợp tổ chức.

Chủ trì Hội thảo có ông Trần Thanh Mẫn - Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội, GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng- Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, ông Trần Hồng Hà - UVTW Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, ông Nguyễn Văn Hùng - UVTW Đảng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ông Nguyễn Đắc Vinh - UVTW Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội và ông Nguyễn Xuân Ký - UVTW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh. Tham dự Hội thảo còn có hơn 300 đại biểu là đại diện các Ban, Bộ, ngành, Ủy ban của Quốc hội, các tỉnh, thành phố, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nghiệp và những người hoạt động trong lĩnh vực văn hóa và thể thao.

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng-Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh các thiết chế văn hóa, thể thao có vị trí đặc biệt quan trọng, là nơi diễn ra các hoạt động sáng tạo, phổ biến, thực hành và hưởng thụ các giá trị văn hóa; nơi rèn luyện thể chất, nâng cao thể lực và phát triển toàn diện con người Việt Nam, nơi bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa đặc sắc, các hoạt động thể thao truyền thống có lịch sử hàng nghìn năm của dân tộc. Đặc biệt, cùng với quá trình hội nhập và phát triển của đất nước, các thiết chế văn hóa, thể thao trở thành không gian hoạt động của các ngành công nghiệp văn hóa, thể thao phù hợp với cơ chế thị trường, nơi ươm mầm cho những ý tưởng sáng tạo, tài năng biểu diễn, thi đấu thành tích cao; nơi tổ chức các sự kiện giao lưu văn hóa, biểu diễn văn hóa, nghệ thuật, thể thao, các sự kiện chính trị-xã hội, góp phần hun đúc, phát huy và lan tỏa sức mạnh mềm Việt Nam trên trường quốc tế.

Trình bày Báo cáo trung tâm Hội thảo, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng khẳng định, trong những năm qua, các thiết chế văn hóa, thể thao đã từng bước được hoàn thiện, thực hiện hiệu quả công tác tuyên truyền, phục vụ các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hóa-xã hội; cơ sở vật chất kỹ thuật được quan tâm, tăng cường đầu tư, cơ bản đáp ứng nhu cầu luyện tập, biểu diễn và tổ chức hoạt động, chính sách đối với nguồn nhân lực được quan tâm, kinh phí hoạt động từng bước được nâng lên; nội dung, phương thức tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao thay đổi, phù hợp với điều kiện thực tế, góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế xã hội. Đồng thời, quá trình xây dựng, hoàn thiện hệ thống thể chế, pháp luật liên quan đến thiết chế văn hóa, thể thao ngày càng được quan tâm, chú trọng. Tính đến nay, đã có các Luật: Điện ảnh, Di sản văn hóa, Thư viện, Thể dục thể thao, Quản lý, sử dụng tài sản công, Đầu tư, Đất đai; hơn 50 Nghị định, 14 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và trên 100 Thông tư, Thông tư liên tịch đã được ban hành có liên quan trực tiếp đến đầu tư, xây dựng thiết chế văn hóa, thể thao…

Đối với các khó khăn, vướng mắc trong hoạt động của các thiết chế văn hóa, thể thao, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhận định đó là do nhiều địa phương trong cả nước đã tiến hành sáp nhập, hợp nhất các đơn vị tương đồng vào trung tâm văn hóa cấp tỉnh, trung tâm văn hóa-thể thao cấp huyện nhưng chưa có hướng dẫn, các chính sách về quy hoạch, về đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật, phát triển nguồn nhân lực, quản lý và sử dụng các thiết chế văn hóa và thể thao còn nhiều bất cập, số lượng nguồn nhân lực làm việc tại các thiết chế văn hóa và thể thao còn hạn chế, một số nội dung về hoạt động của các thiết chế văn hóa và thể thao chưa được điều chỉnh theo các văn bản quy phạm pháp luật hiện nay…

Đối với các kiến nghị, đề xuất để nâng cao hiệu quả hoạt động của các thiết chế văn hóa, thể thao, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách về văn hóa và thể thao theo hướng kiến tạo chính sách phát triển đồng bộ với pháp luật liên quan, bổ sung lĩnh vực văn hóa vào nhóm ngành nghề ưu đãi, đầu tư, nhóm lĩnh vực được áp dụng đầu tư theo phương thức đối tác công-tư, sửa đổi, bổ sung, ban hành cơ chế, chính sách, ưu đãi đặc thù về mức thuế, tiền thuê đất, thuế thu nhập doanh nghiệp; xem xét thông qua Chương trình Mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035, xem xét phê duyệt Quy hoạch Mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 …

Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh các nhóm vấn đề cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện trong thời gian sắp tới, bao gồm việc xây dựng và áp dụng các chính sách đầu tư, quản lý, khai thác, vận hành các thiết chế văn hóa và thể thao, khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển, hoàn thiện quy hoạch các thiết chế văn hóa, thể thao theo hướng đồng bộ, hiện đại, bản sắc, hiệu quả, bảo đảm công bằng và đáp ứng nhu cầu của Nhân dân; bố trí quỹ đất cho các thiết chế văn hóa, thể thao tại vị trí thuận lợi, phù hợp với điều kiện thực tế; quan tâm xây dựng, phát triển thiết chế văn hóa, thể thao cho thanh niên, trẻ em, người lao động, người khuyết tật, người cao tuổi, đổi mới nội dung, phương thức tổ chức, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động. Xây dựng và nhân rộng mô hình tổ chức hoạt động các thiết chế văn hóa và thể thao tiêu biểu, phù hợp với vùng miền, đối tượng, lứa tuổi, ưu tiên vùng miền núi, hải đảo, biên giới, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số...

Trong thời gian diễn ra, Hội thảo Văn hóa 2024 tiếp tục tập trung rà soát, phân tích, đánh giá tình hình thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển thiết chế văn hóa, thể thao; việc huy động, bố trí nguồn lực cho phát triển thiết chế văn hóa, thể thao; việc quản lý, khai thác, sử dụng và hiệu quả hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao; kinh nghiệm quốc tế trong thực hiện chính sách và huy động nguồn lực cho phát triển thiết chế văn hóa, thể thao… Trên cơ sở đó, Hội thảo đề xuất, kiến nghị hoàn thiện thể chế, chính sách và các giải pháp đẩy mạnh việc huy động, nâng cao hiệu quả đầu tư, xây dựng, quản lý, sử dụng thiết chế văn hóa, thể thao đáp ứng yêu cầu xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, phát huy giá trị văn hóa và con người Việt Nam theo mục tiêu của Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng và tinh thần chỉ đạo của Đảng về phát triển văn hóa, con người Việt Nam.

Đặc biệt, tại kỳ họp sắp tới, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ báo cáo Quốc hội cho ý kiến về đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035, trong đó có nội dung quan trọng là hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao, bao gồm các cơ sở văn hóa Việt Nam tại nước ngoài.

Trịnh Quốc Anh  - Ảnh: Huấn (Báo Văn hóa)