Vở kịch “Người đi dép cao su” dựa trên tác phẩm cùng tên của nhà văn Algeria Kateb Yacine, dưới sự dàn dựng của Nhà hát Kịch Việt Nam, được công diễn tại Nhà hát Lớn Hà Nội tối ngày 25/4/2023 đã để lại ấn tượng sâu sắc, mang lại cảm xúc đặc biệt cho khán giả Việt Nam và bạn bè quốc tế về hình tượng Bác Hồ, Người Anh hùng giải phóng dân tộc, Nhà văn hoá kiệt xuất của Việt Nam qua cách thể hiện mới lạ, đậm chất nghệ thuật sáng tạo. Vở kịch “Người đi dép cao su” là chương trình nghệ thuật đặc biệt do Đại sứ quán Algeria tại Việt Nam phối hợp với Nhà hát Kịch Việt Nam tổ chức nhân dịp kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Algeria. Câu chuyện về “người đi dép cao su” là sự kết duyên giữa nhà văn vĩ đại của Algeria – tác giả Kateb Yacine và danh nhân văn hóa kiệt xuất của Việt Nam – Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Tham dự buổi công diễn về phía Việt Nam có ông Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; ông Trần Quốc Cường, Bí thư Tỉnh ủy Điện Biên; bà Nguyễn Phương Nga, Chủ tịch Hội Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam; ông Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật trung ương; đại diện Lãnh đạo Cục Hợp tác quốc tế, Cục Nghệ thuật biểu diễn, Nhà hát Kịch Việt Nam và đại diện các bộ, ngành. Về phía quốc tế có Ngài Boubazine Abdelhamid, Đại sứ Algeria tại Việt Nam; Ngài Saadi Salama, Đại sứ Palestine, Trưởng Phái đoàn Ngoại giao tại Việt Nam; Đại sứ, đại diện một số Đại sứ quán và tổ chức quốc tế tại Việt Nam. Chương trình thu hút sự tham dự đông đảo của khán giả yêu mến nghệ thuật và các cơ quan thông tấn, báo chí.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Xuân Bắc, Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam chia sẻ vở kịch được dàn dựng bởi sự nỗ lực, đam mê, tâm huyết của một ê-kíp chuyên nghiệp của Nhà hát, từ biên đạo múa, họa sĩ thiết kế, âm thanh, ánh sáng, kỹ thuật, diễn viên và đặc biệt là sự biên tập và đạo diễn tài tình của TS. NSƯT Lê Mạnh Hùng. Ông Xuân Bắc cho biết tác phẩm “Người đi dép cao su” lần đầu tiên được dàn dựng tại Việt Nam, thông qua đó giới thiệu hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh dưới một góc nhìn mới, đầy sáng tạo. Ông hi vọng rằng vở kịch sẽ góp phần thúc đẩy tình hữu nghị giữa Việt Nam và Algeria ngày càng bền chặt.
Chia sẻ về cảm xúc của mình, ông Boubazine Abdelhamid, Đại sứ Algeria tại Việt Nam bày tỏ sự xúc động và trân trọng đối với sự hỗ trợ của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong việc hoàn thiện dự án ý nghĩa này. Đặc biệt, ông Boubazine Abdelhamid gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Cục Hợp tác quốc tế đã hỗ trợ kết nối Đại sứ quán với Nhà hát Kịch Việt Nam, đồng hành cùng dự án, góp phần biến giấc mơ về việc xây dựng và trình diễn vở kịch tại Việt Nam trở thành hiện thực. Ông cũng đánh giá cao những nỗ lực và sự tận tụy, nhiệt tình, không quản khó khăn của ê-kíp đạo diễn, trợ lý, diễn viên, những người đã trực tiếp tạo nên thành công của vở kịch. Với cương vị là Đại sứ Algeria tại Việt Nam, ông Boubazine Abdelhamid chia sẻ niềm vui và hạnh phúc khi vở kịch là điểm nhấn đặc biệt trong hợp tác văn hóa giữa hai nước, đánh dấu mốc quan trọng cho chặng đường 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Algeria, là chất xúc tác để phát triển các lĩnh vực khác trong thời gian tới. Ông hi vọng rằng hoạt động hợp tác văn hóa này sẽ được tiếp nối bằng những hoạt động hợp tác kinh tế, chính trị, thương mại,… giữa hai nước.
Kateb Yacine (1929-1989) – nhà thơ, tiểu thuyết gia và nhà viết kịch nổi tiếng người Algeria. Ông là một trong những nhân vật văn học được kính trọng nhất của Bắc Phi. Đặc biệt, năm 1967, Kateb Yacine đã đến Việt Nam. Khoảng thời gian lưu lại Việt Nam từ năm 1967-1969 và những điều tai nghe mắt thấy về Chủ tịch Hồ Chí Minh, về cuộc kháng chiến chống Mỹ ác liệt trên đất nước Việt Nam… đã trở thành nguồn cảm hứng sáng tác, thôi thúc ông tìm hiểu về lịch sử, con người Việt Nam, về vị lãnh tụ vĩ đại của Việt Nam và từ đó tác phẩm kịch thơ “Người đi dép cao su” ra đời. “Người đi dép cao su” không chỉ ca ngợi hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, mà còn là một biên niên sử của Việt Nam, là bản trường ca ngợi ca đất nước và con người Việt Nam.
Tác phẩm “Người đi dép cao su” của nhà văn Kateb Yacine nhằm tri ân tình cảm của người dân Algeria và nhà văn Kateb Yacine đối với nhân dân Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tác phẩm đã trở thành hình tượng nghệ thuật phản ánh những phẩm chất cao quý, tinh thần quật cường của một dân tộc dám đứng lên đấu tranh giành tự do và độc lập trong suốt quá trình lịch sử dựng nước và giữ nước. Kịch bản vở “Người đi dép cao su” dài 304 trang, 1800 câu thoại với hàng trăm nhân vật có tên và không tên. Nhà hát Kịch Việt Nam dàn dựng phần đầu kịch bản nhằm khắc họa một phần nhỏ không gian lịch sử dân tộc với những chặng đường đấu tranh giành độc lập dưới góc nhìn của một nhà văn người nước ngoài thông qua hình tượng “Người đi dép cao su”, với hai nhân vật được khắc họa đậm nét trong vở kịch là Chủ tịch Hồ Chí Minh (nghệ sĩ Minh Hải thủ vai) và Đại tướng Võ Nguyên Giáp (NSƯT Trịnh Mai Nguyên). Vở kịch được thể hiện theo một cách sáng tạo, không có thắt nút, mở nút, không còn bị khuôn vào cái khung nghệ thuật quy ước về không gian và thời gian, không tuân theo quy tắc kịch truyền thống, đã đem lại những cảm xúc mới lạ về kịch cho khán giả, khiến khán giả như được hòa mình vào dòng cảm xúc của nhân vật và dâng trào niềm tự hào vì một thời lịch sử hào hùng của dân tộc.
