Ngày 29/4/2020, Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng đặc biệt Du lịch ASEAN về COVID-19 đã được tổ chức với sự tham dự của các Bộ trưởng, lãnh đạo Bộ phụ trách du lịch 10 quốc gia thành viên ASEAN, Tổng Thư ký ASEAN. Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Quang Tùng đại diện Việt Nam – nước Chủ tịch ASEAN năm 2020 đã tham dự và phát biểu tại Hội nghị.
Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Du lịch ASEAN về COVID-19 được tổ chức theo sáng kiến của Campuchia – quốc gia đảm nhận vai trò Phó Chủ tịch Hội nghị Bộ trưởng Du lịch ASEAN năm 2020. Hội nghị này diễn ra trong bối cảnh đại dịch COVID-19 đã gây ra những ảnh hưởng to lớn chưa từng thấy đến nền kinh tế thế giới nói chung và ngành du lịch nói riêng. Tại hội nghị này, các nước ASEAN mong muốn chia sẻ thông tin và đưa ra kế hoạch phối hợp hành động để bảo vệ doanh nghiệp du lịch, lao động trong ngành du lịch vượt qua cuộc khủng hoảng do đại dịch COVID-19 gây ra.
Hiện nay, du lịch là một trong các ngành bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi đại dịch COVID-19, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) dự báo sơ bộ du lịch quốc tế giảm 45% trong năm 2020 và con số này có thể tăng lên 70% nếu những nỗ lực phục hồi bị trì hoãn cho đến tháng 6. Hội đồng Du lịch và Lữ hành Thế giới ước tính 75 triệu lao động có nguy cơ mất việc. Ngành du lịch các nước ASEAN cũng chịu nhiều thiệt hại nghiêm trọng, cả trong ngắn hạn và dài hạn. Tại Việt Nam, trong Quý I, ngành Du lịch ghi nhận gần 3,7 triệu lượt khách quốc tế đến và khoảng 13 triệu lượt khách du lịch nội địa, giảm lần lượt 18% và 48% so với cùng kỳ năm 2019; tổng thu từ du lịch ước đạt 6,1 tỷ USD, giảm 18% so với cùng kỳ năm trước. Tính đến nay, trên cả nước có khoảng 90% cơ sở lưu trú và 95% doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành quốc tế duy trì hoạt động tối thiểu. Công suất phòng trung bình của Quý I chỉ khoảng 20%, đặc biệt trong tháng 3 và đầu tháng 4 công suất phòng chỉ ở mức dưới 10%, giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2019. Việc trì trệ trong hoạt động du lịch do ảnh hưởng của COVID-19 không chỉ tác động trực tiếp tới sự sống còn của các doanh nghiệp, ảnh hưởng nghiêm trọng tới việc làm và an sinh của người lao động của ngành du lịch mà còn tác động gián tiếp tới các ngành nghề, lĩnh vực khác liên quan, cũng như sự phát triển kinh tế-xã hội bền vững của các quốc gia trong thời gian dài hạn. Do vậy, các Bộ trưởng Du lịch ASEAN cam kết phối hợp cùng nhau để giảm thiểu thiệt hại của cuộc khủng hoảng này và đề ra kế hoạch hành động để phục hồi ngành du lịch là một việc làm cần thiết trong bối cảnh khó khăn như hiện nay.
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Lê Quang Tùng chia sẻ: song song với việc xây dựng và thực hiện chiến lược, kế hoạch phòng chống dịch một cách toàn diện theo các kịch bản ứng phó được chuẩn bị kỹ lưỡng, Chính phủ Việt Nam đã đưa ra các biện pháp để hỗ trợ các doanh nghiệp và người dân gặp khó khăn do đại dịch, trong đó có doanh nghiệp và lao động ngành du lịch với các chính sách cụ thể như: Gia hạn nộp thuế và tiền thuê đất cho các công ty du lịch, dịch vụ lưu trú, ăn uống, bảo tàng, khu vui chơi giải trí; giảm giá tiền điện cho các cơ sở lưu trú và các doanh nghiệp; miễn, giảm lãi suất và lệ phí; tiếp cận các khoản vay ưu đãi cho các doanh nghiệp; hỗ trợ tài chính người lao động du lịch bị mất việc hoặc nghỉ không lương bởi đại dịch… Đến nay, Việt Nam đã cơ bản kiểm soát được dịch bệnh, ngăn chặn sự lây lan trong cộng đồng, thực hiện “nhiệm vụ kép” vừa bảo đảm an toàn tính mạng, sức khỏe người dân vừa duy trì sản xuất kinh doanh và bảo đảm an sinh xã hội.
Cùng với đó, ngành du lịch Việt Nam sẽ tiếp tục đề xuất với Chính phủ và chủ động hợp tác với một số đối tác quốc tế khác để triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, hỗ trợ an sinh cho người lao động, cũng như các chính sách phục hồi, tiếp tục phát triển ngành du lịch trong thời gian tới, trong đó tập trung vào các nhiệm vụ: khôi phục lại các ngành dịch vụ liên quan đến du lịch như hàng không, vận tải…; triển khai các biện pháp an toàn đối với du khách, triển khai quá trình chuyển đổi số để thúc đẩy phát triển du lịch theo hướng mới, phối hợp với các nước, đặc biệt với ASEAN để xây dựng ngành du lịch theo hướng phát triển bền vững trong tình hình mới.
Kết thúc Hội nghị, các Bộ trưởng đã thông qua Tuyên bố chung Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Du lịch ASEAN về COVID-19. Bộ trưởng Du lịch các nước ASEAN cam kết tiếp tục đẩy mạnh sự phối hợp của ASEAN trong việc trao đổi thông tin liên quan đến du lịch về sức khoẻ và các biện pháp cần thiết khác được thực hiện bởi các quốc gia thành viên ASEAN nhằm kiểm soát sự lây lan của COVID-19, thông qua việc tăng cường hoạt động của Nhóm Truyền thông Khủng hoảng Du lịch ASEAN (ATCCT); Tăng cường sự hợp tác của các Cơ quan Du lịch Quốc gia (NTOs) ASEAN với các ngành khác có liên quan của ASEAN, đặc biệt trong lĩnh vực y tế, thông tin, vận tải cũng như với các đối tác bên ngoài của ASEAN nhằm thúc đẩy sự ứng phó toàn diện, minh bạch và kịp thời giảm thiểu tác động của COVID-19 và các khủng hoảng tương tự trong tương lai; triển khai các biện pháp sáng tạo và đột phá để kích thích du lịch phát triển; xây dựng và triển khai Kế hoạch phục hồi sau khủng hoảng COVID-19, trong đó bao gồm các chương trình xúc tiến du lịch chung của ASEAN, tăng cường quảng bá các gói du lịch ASEAN, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ASEAN và hợp tác chặt chẽ với các bên liên quan trong ngành để xây dựng hình ảnh điểm đến chung Đông Nam Á với các doanh nghiệp và du khách./.