Ngày 05/6/2025, tại Trụ sở Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương, Phó Chủ tịch Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam đã tiếp và làm việc với ông Firmin Edouard Matoko, Ứng cử viên Congo cho chức vụ Tổng Giám đốc UNESCO, nhiệm kỳ 2025–2029. Tham dự buổi tiếp có bà Nguyễn Phương Hòa, Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế; bà Lê Thị Thu Hiền, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa; cùng ông Nguyễn Tuấn Khanh, đại diện Cục Ngoại vụ và Ngoại giao văn hóa, Bộ Ngoại giao.
Thay mặt Lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương trân trọng chào mừng ông Firmin Edouard Matoko đến thăm và làm việc tại Bộ, đồng thời ghi nhận và đánh giá cao những đóng góp của ông trên cương vị Trợ lý Tổng Giám đốc UNESCO. Thứ trưởng khẳng định, trong thời gian qua, quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và UNESCO không ngừng được củng cố và phát triển tốt đẹp. Việt Nam luôn là thành viên tích cực trong các cơ chế hợp tác của UNESCO. Trong năm 2023, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã có chuyến thăm và làm việc tại Trụ sở UNESCO; năm 2024 Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã đến thăm và hội đàm với Tổng Giám đốc UNESCO tại Trụ sở UNESCO, Pháp. Gần đây, ngày 19/5/2025, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đón tiếp ông Lazare Eloundou Assomo, Giám đốc Trung tâm Di sản Thế giới UNESCO, thắt chặt hơn nữa mối quan hệ hợp tác thiết thực giữa hai bên.
Việt Nam hiện là quốc gia thành viên tích cực, thực hiện hiệu quả bốn Công ước của UNESCO về văn hóa, một Công ước về thể thao, và tham gia đầy đủ vào các cơ chế, diễn đàn quốc tế lớn của tổ chức này. Việt Nam cũng đang đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong các ủy ban chuyên môn của UNESCO, như: Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2005 về bảo vệ và phát huy sự đa dạng các biểu đạt văn hóa (nhiệm kỳ 2021–2025) và Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể (nhiệm kỳ 2022–2026). Năm 2024, Việt Nam vinh dự đón nhận hai danh hiệu mới của UNESCO: “Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng Cung Huế” và “Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam”. Cùng năm, Quốc hội Việt Nam cũng đã thông qua Luật Di sản văn hóa (sửa đổi), dự kiến thời gian tới sẽ ban hành các Nghị định và Thông tư hướng dẫn nhằm cụ thể hóa và nâng cao hiệu lực thực thi chính sách bảo tồn, phát huy giá trị di sản. Thứ trưởng cũng khẳng định, Việt Nam sẽ cử đoàn tham dự kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới tại Paris vào tháng 7/2025. Dự kiến tại kỳ họp này, UNESCO sẽ xem xét 02 hồ sơ gồm quần thể danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn Kiếp Bạc; di tích vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng và vườn quốc gia Hin Nậm Nô (Lào).
Bày tỏ cảm ơn trước sự đón tiếp trọng thị của Lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ông Firmin Edouard Matoko chia sẻ ấn tượng sâu sắc về những dấu ấn văn hóa đã góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam trong kỷ nguyên mới. Ông nhấn mạnh, Việt Nam là một tấm gương tiêu biểu trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, đồng thời bày tỏ vui mừng khi chứng kiến hiệu quả của Bản Ghi nhớ hợp tác giữa Chính phủ Việt Nam và UNESCO giai đoạn 2021–2025 và đánh giá cao việc gia hạn Bản ghi nhớ giai đoạn mới. Ông đề nghị hai Bên cần cụ thể hóa các nội dung hợp tác bằng các dự án thiết thực, trong đó Văn phòng UNESCO tại Hà Nội cũng sẽ hỗ trợ phối hợp triển khai.
Chia sẻ về hành trình hơn 30 năm gắn bó với UNESCO, ông Firmin Edouard Matoko bày tỏ sự tự tin vào năng lực, kinh nghiệm và cam kết của mình trong vai trò Ứng cử viên Tổng Giám đốc UNESCO. Trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với nhiều thay đổi, đặc biệt là sự dịch chuyển hỗ trợ tài chính của các nhà tài trợ sang các khu vực “điểm nóng” khác của thế giới, ông cho rằng UNESCO cần một nhà lãnh đạo bản lĩnh, có khả năng củng cố niềm tin và thúc đẩy hợp tác đa phương. Ông kêu gọi các quốc gia thành viên tiếp tục phát huy vai trò tích cực trong việc bảo vệ và nâng cao giá trị của hợp tác đa phương, đặc biệt trong khuôn khổ UNESCO. Ứng cử viên Congo cho biết, chuyến công du vận động bầu cử lần này sẽ đi qua một số thành phố như Hà Nội, Tokyo, Sydney, Jakarta, New Delhi và Bắc Kinh. Ông sẵn sàng lắng nghe các ý kiến đóng góp từ các quốc gia thành viên, đồng thời trân trọng cảm ơn sự đồng hành, ủng hộ của Việt Nam trong mọi lĩnh vực hợp tác với UNESCO.
Kết thúc buổi tiếp, Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương bày tỏ tin tưởng rằng với tầm nhìn chiến lược và bề dày kinh nghiệm trong cơ chế hợp tác UNESCO, ông Firmin Edouard Matoko sẽ tiếp tục có nhiều đóng góp quan trọng, đặc biệt trong việc hỗ trợ các quốc gia đang phát triển. Thay mặt Lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Thứ trưởng mong Ông tiếp tục dành tình cảm và sự quan tâm đối với Việt Nam, quê hương thứ hai của ông Firmin Edouard Matoko, dù trên bất kỳ cương vị nào.
Phương Linh (ảnh: Đình Toán)