Tiểu ban Văn hóa đóng góp tích cực, hiệu quả cho kết quả công tác của Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam năm 2022 và định hướng năm 2023

Ngày 28/2/2023, tại Nhà khách Chính phủ, Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2022 và triển khai phương hướng công tác năm 2023. Chủ trì Hội nghị có ông Hà Kim Ngọc - Chủ tịch Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao; ông Hoàng Đạo Cương-Phó Chủ tịch Ủy ban, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; ông Đặng Xuân Thanh-Phó Chủ tịch Ủy ban, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. 

Tham dự Hội nghị có ông Christian Manhart-Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO tại Hà Nội, lãnh đạo các Tiểu ban (Giáo dục, Văn hóa, Khoa học tự nhiên, Khoa học xã hội và Thông tin Truyền thông), các Tiểu ban chuyên môn (Công viên địa chất toàn cầu, Chương trình Con người và Sinh quyển, Ủy ban Hải Dương học liên chính phủ…), cùng lãnh đạo Ủy ban nhân dân, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Văn hóa và Thể thao, Ban Quản lý các khu di sản thế giới và danh hiệu UNESCO tại các tỉnh, thành phố, các chuyên gia, nhà khoa học Việt Nam. Về phía Tiểu ban Văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), tham dự Hội nghị có bà Nguyễn Phương Hòa-Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế, Thường trực Tiểu ban Văn hóa, lãnh đạo Cục Di sản văn hóa, Viện Văn hóa Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam.

Tại Hội nghị, Ban Thư ký Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam đã trình bày báo cáo tổng kết hoạt động của Ủy ban Quốc gia năm 2022, trong đó đánh giá về tình hình thế giới và tổ chức UNESCO trong năm qua, hợp tác giữa Việt Nam và UNESCO trên các lĩnh vực liên quan, trong đó nhấn mạnh các kết quả: Việt Nam tích cực, chủ động thể hiện vai trò, trách nhiệm của quốc gia thành viên đóng góp vào công việc chung của UNESCO, bảo vệ các lợi ích của Việt Nam trong cơ chế UNESCO; Tiếp tục đưa quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và UNESCO đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả, ổn định và bền vững, triển khai các ý tưởng, sáng kiến của UNESCO để xây dựng chính sách, thực hiện các mục tiêu quốc gia, góp phần phát triển bền vững đất nước; Nghiên cứu, xây dựng các hồ sơ đệ trình UNESCO công nhận danh hiệu góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam và làm phong phú thêm kho tàng di sản chung của nhân loại…

Phát biểu tại Hội nghị, bà Nguyễn Phương Hòa-Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế nhấn mạnh kết quả công tác năm 2022 của Tiểu ban Văn hóa đã có bước phát triển tích cực, triển khai hiệu quả các Công ước UNESCO mà Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì (Công ước 1970, 1972, 2003, 2005 và Công ước về phòng chống doping trong thể thao), đóng góp chung cho hợp tác Việt Nam-UNESCO và các hoạt động của Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam. Trong đó, 03 hoạt động do Tiểu ban Văn hóa triển khai thực hiện nằm trong top 10 sự kiện tiêu biểu của ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong năm 2022, bao gồm: 02 di sản tư liệu của Việt Nam (“Bia Ma nhai tại Danh thắng Ngũ Hành Sơn-Đà Nẵng” và “Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu, Hà Tĩnh (1689-1943)”)  được công nhận là Di sản tư liệu Khu vực Châu Á-Thái Bình Dương, “Nghệ thuật làm gốm của người Chăm” được ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp, đàm phán thành công hồi hương Ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” về Việt Nam.

Các sự kiện, hoạt động tiêu biểu, nổi bật khác của Tiểu ban Văn hóa trong năm 2022 bao gồm: Phối hợp tổ chức thành công Lễ Kỷ niệm 50 năm Công ước UNESCO 1972, đón Tổng Giám đốc UNESCO thăm chính thức Việt Nam (6/9/2022); trúng cử thành viên Ủy ban liên Chính phủ Công ước về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể nhiệm kỳ 2022-2026, phối hợp tổ chức Lễ đón bằng UNESCO ghi danh “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam” và “Nghệ thuật Xòe Thái”.

Đặc biệt, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tham dự và có bài phát biểu quan trọng tại Hội nghị thế giới của UNESCO về Chính sách văn hóa và phát triển bền vững - MONDIACULT 2022 vào tháng 9/2022 tại Mexico, trong đó nhấn mạnh Việt Nam là một trong 12 quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai thí điểm Bộ Chỉ số Văn hóa|2030 nhằm rà soát hệ thống dữ liệu thống kê văn hóa, đánh giá toàn diện khuôn khổ chính sách và các chương trình phát triển văn hóa hiện có trên thực tiễn làm căn cứ cho việc triển khai Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030 và các chủ trương, chính sách liên quan.

Đối với phương hướng công tác năm 2023, Thường trực Tiểu ban Văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) nhấn mạnh các trọng tâm:  Tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của Việt Nam trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh nói chung, Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới nói riêng, đặc biệt là chuẩn bị Dự thảo Luật Di sản văn hóa và Dự thảo Nghị định về quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể; Chuẩn bị nhân sự, chương trình hành động, phối hợp Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, Phái đoàn thường trực Việt Nam bên cạnh UNESCO và các cơ quan liên quan triển khai công tác chuẩn bị, ứng cử Ủy ban Di sản Thế giới nhiệm kỳ 2023-2027; Triển khai Đề án phát triển Mạng lưới thành phố sáng tạo nằm trong  hệ thống thành phố sáng tạo UNESCO; Tiếp tục triển khai Dự án Bộ Chỉ số văn hóa quốc gia trên cơ sở Dự án thí điểm của UNESCO về Chỉ số văn hóa nhằm triển khai Chương trình Nghị sự 2030 của Liên Hợp quốc…

Thảo luận tại Hội nghị, các đại biểu đánh giá cao các hoạt động của Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam (UBQG) trong năm 2022, nhấn mạnh vai trò tổng hợp, điều phối của UBQG trong các hoạt động hợp tác giữa Việt Nam và UNESCO, tận dụng trí tuệ, tri thức của UNESCO để hỗ trợ sự phát triển của các địa phương nói riêng, đóng góp cho sự phát triển bền vững của đất nước nói chung. Hội nghị thống nhất cao về đề xuất phương hướng hoạt động của UBQG năm 2023 với nhiều nhiệm vụ cụ thể cho từng lĩnh vực do các Tiểu ban, Tiểu ban chuyên môn phụ trách; phát huy hơn nữa công tác phối hợp giữa Ủy ban Quốc gia và các địa phương, giữa các Tiểu ban, các Bộ, ngành nhằm huy động sức mạnh tổng hợp đóng góp cho thành công chung trong cơ chế hợp tác với UNESCO; nghiên cứu đẩy mạnh hợp tác công tư nhằm phát huy tối đa nguồn lực xã hội đóng góp triển khai các chương trình hợp tác với UNESCO. 

Đặc biệt, ông Christian Manhart-Trưởng Đại diện UNESCO tại Việt Nam nhấn mạnh ấn tượng của bà Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay đối với các thành tựu Việt Nam đạt được trong khuôn khổ hợp tác với UNESCO, khẳng định quan hệ hợp tác tốt đẹp, hiệu quả giữa Việt Nam-UNESCO đã tạo điều kiện thuận lợi, đưa hoạt động của Văn phòng UNESCO tại Việt Nam trở thành điểm sáng cho khuôn khổ hệ thống các cơ quan Liên Hợp quốc tại Việt Nam. Ông Trưởng Đại diện khẳng định Văn phòng UNESCO tại Việt Nam sẽ tiếp tục phát huy vai trò cầu nối, hỗ trợ các hoạt động hợp tác giữa hai Bên và đóng góp cho sự phát triển bền vững của Việt Nam. Nhân dịp này, ông Christian Manhart xúc động chia sẻ cảm xúc, tình cảm sâu sắc, gắn bó của cá nhân ông dành cho đất nước, con người Việt Nam sau thời gian công tác tại Việt Nam.

Phát biểu chỉ đạo và kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Ngoại giao Hà Kim Ngọc-Chủ tịch Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam nhấn mạnh các thành tựu Ủy ban Quốc gia UNESCO đạt được trong năm 2022 đã góp phần quan trọng nâng cao hình ảnh, vị thế, sức mạnh mềm của Việt Nam trên trường quốc tế, yêu cầu tiếp tục phát huy vai trò của UBQG trong công tác điều phối, hỗ trợ, khẳng định vai trò đồng hành, phối hợp của các Tiểu ban, Tiểu ban chuyên môn, Văn phòng UNESCO Hà Nội, huy động nguồn lực xã hội, cộng đồng trong khuôn khổ kế hoạch công tác năm 2023, đóng góp thực hiện hiệu quả Bản Ghi nhớ hợp tác Việt Nam-UNESCO giai đoạn 2021-2025 với những thành tựu đột phá mới, đóng góp cho sự phát triển kinh tế-xã hội của các địa phương và sự phát triển bền vững của đất nước Việt Nam.

Trịnh Quốc Anh