Từ ngày 23-27/10/2022 tại huyện Vang Vieng, tỉnh Viên Chăn, Lào đã diễn ra Hội nghị quan chức cấp cao phụ trách văn hóa, nghệ thuật ASEAN lần thứ 19 (SOMCA) do Bộ Thông tin, Văn hóa và Du lịch Lào tổ chức. Tham dự Hội nghị có đại diện của các quốc gia thành viên ASEAN, các nước đối thoại Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và Ban Thư ký ASEAN. Đoàn Việt Nam do bà Trần Hải Vân, Phó Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch làm Trưởng đoàn tham dự hội nghị.
Tại phiên khai mạc, bà Suanesavang Vignaket, Bộ trưởng Bộ Thông tin, Văn hóa và Du lịch Lào phát biểu nhấn mạnh văn hóa và nghệ thuật là một trong những lĩnh vực quan trọng thuộc Trụ cột Cộng đồng Văn hóa – Xã hội ASEAN, đóng vai trò tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế, phát triển bền vững cũng như gắn kết tình hữu nghị và củng cố hợp tác trong Cộng đồng ASEAN. Trong thời gian qua, Kế hoạch Chiến lược ASEAN về Văn hóa và Nghệ thuật giai đoạn 2016-2025 và Kế hoạch tổng thể cộng đồng văn hóa – xã hội ASEAN 2025 đã được triển khai hiệu quả. Lào sẽ ưu tiên các hoạt động văn hóa, nghệ thuật trong Năm Chủ tịch ASEAN 2024 do Lào đảm nhiệm theo cơ chế luân phiên.
Hội nghị quan chức cấp cao phụ trách văn hóa, nghệ thuật ASEAN được tổ chức thường niên nhằm đánh giá tình hình triển khai các dự án hợp tác văn hóa nghệ thuật đã và đang triển khai trong thời gian qua và xem xét, thông qua các dự án hợp tác mới do các nước thành viên đề xuất. Hội nghị lần này với chủ đề “Thúc đẩy vai trò của văn hóa và nghệ thuật ASEAN sau đại dịch COVID-19 vì sự phát triển bền vững” đã xem xét và thảo luận nội dung dự thảo “Tuyên bố Vang Viêng về Thúc đẩy các Doanh nghiệp vừa và nhỏ phù hợp với tăng trưởng xanh vì sự phát triển bền vững” dự kiến sẽ được các Bộ trưởng phụ trách Văn hóa và Nghệ thuật các nước ASEAN thông qua trong khuôn khổ Lào đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2024. Tuyên bố Vang Viêng khuyến khích các doanh nghiệp văn hóa vừa và nhỏ với vai trò là nguồn lực đổi mới và sáng tạo hỗ trợ sự phát triển của sản phẩm văn hóa địa phương, hướng tới một cộng đồng ASEAN hòa bình, hội nhập, kiên cường và giàu bản sắc.
Trong khuôn khổ Hội nghị, Lào cũng thông tin tới các đại biểu về các hoạt động văn hóa, nghệ thuật đã và dự kiến sẽ triển khai tại Lào để chào mừng Viêng Chăn đăng cai danh hiệu Thành phố văn hóa ASEAN giai đoạn 2022 -2024 gồm: Chương trình giao lưu nghệ thuật dành cho các nghệ sỹ trẻ ASEAN, Video quảng bá về các địa điểm du lịch hấp dẫn tại các nước ASEAN, Tuần lễ phim Viêng Chăn ASEAN, Chương trình biểu diễn nghệ thuật Viêng Chăn – ASEAN…
Ngay sau Hội nghị SOMCA 19 đã diễn ra Hội nghị ASEAN+3 với các nước đối thoại Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc rà soát các hoạt động dự án của ASEAN với 03 nước đối thoại trên cơ sở Kế hoạch Hành động hợp tác văn hóa nghệ thuật ASEAN + 3 giai đoạn 2022 – 2025 đã được thông qua tại Hội nghị Bộ trưởng Văn hóa, Nghệ thuật ASEAN + 3 năm 2022. Tại Hội nghị, các đại biểu đánh giá cao vai trò dẫn dắt, hợp tác tích cực của Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản trong các dự án hợp tác với ASEAN thời gian qua. Theo đó, Hội nghị nhất trí ưu tiên hợp tác trong 05 năm lĩnh vực chính gồm: giao lưu văn hóa, công nghiệp văn hóa sáng tạo, quản lý di sản văn hóa, phát triển nguồn nhân lực và tăng cường hợp tác giữa các thiết chế văn hóa trong khu vực.
Bên cạnh cơ chế ASEAN+3, nhân dịp này cũng diễn ra các Hội nghị ASEAN + Trung Quốc, ASEAN + Nhật Bản và ASEAN + Hàn Quốc. Hiện nay, Việt Nam là quốc gia điều phối hợp tác ASEAN – Hàn Quốc đã báo cáo tại Hội nghị các dự án hiện đang được triển khai gồm: dự án văn hóa nghệ thuật KONNECT ASEAN giai đoạn 2 về nghệ thuậtt hị giác, Hội thảo chuyên đề bản sắc văn hóa và tăng cường hợp tác ASEAN – Hàn Quốc, Lễ hội Âm nhạc ASEAN – Hàn Quốc, Dự án Số hóa các di sản ASEAN được UNESCO ghi danh, Dự án phát triển văn hóa đọc trẻ em ASEAN – Hàn Quốc. Đối với Trung Quốc, Hội nghị nhất trí tiếp tục triển khai hiệu quả Kế hoạch Hành động về Hợp tác Văn hóa ASEAN – Trung Quốc giai đoạn 2022 -2025… trong đó chú trọng hợp tác về bảo tồn và phát huy di sản văn hóa. Trong hợp tác với Nhật Bản, Hội nghị thống nhất đề nghị phía Nhật Bản tiếp tục hỗ trợ triển khai các giai đoạn tiếp theo của Dự án lưu trữ số hóa các di sản văn hóa ASEAN.
Theo cơ chế luân phiên, Malaysia sẽ đăng cai tổ chức Hội nghị Quan chức cấp cao phụ trách văn hóa, nghệ thuật ASEAN lần thứ 20 và các hội nghị liên quan vào năm 2024.