Ngày 29 tháng 9 năm 2025, Lễ Khai mạc Hội nghị Thế giới về Chính sách văn hóa và Phát triển bền vững đã diễn ra trọng thể tại Trung tâm Hội nghị quốc tế Barcelona (Tây Ban Nha), với sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ Tây Ban Nha Pedro Sanchez, Trợ lý Tổng Giám đốc UNESCO về văn hóa Ernesto Renato Ottone, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Tây Ban Nha Jose Manuel Albares Bueno, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Tây Ban Nha Ernest Urtasun, Chủ tịch vùng Catalunya Salvador Illa, Bộ trưởng/ Trưởng đoàn từ 165 quốc gia, đại diện các tổ chức liên chính phủ, trường đại học, viện nghiên cứu, tổ chức nghề nghiệp trẻ cùng các chuyên gia văn hóa và đối tác đến từ lĩnh vực tư nhân…
Về phía Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng là Trưởng đoàn tham dự Hội nghị. Tháp tùng Bộ trưởng tham dự Hội nghị quan trọng này có bà Nguyễn Phương Hòa-Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế, bà Nguyễn Thị Thu Phương-Viện trưởng Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam, bà Nguyễn Thị Vân Anh-Đại sứ, Trưởng Đại diện Phái đoàn Thường trực Việt Nam bên cạnh UNESCO (Bộ Ngoại giao).
Phát biểu tại Lễ Khai mạc, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược, vai trò trụ cột của văn hóa đối với sự phát triển bền vững toàn cầu, trong đó văn hóa đã, đang và sẽ tham gia giải quyết nhiều khó khăn, thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, chiến tranh, xung đột, là cầu nối mang lại sự đối thoại, hòa bình, hữu nghị giữa các quốc gia, các dân tộc. Văn hóa, với sự hỗ trợ tích cực, hiệu quả của Trí tuệ nhân tạo (AI) và các tiến bộ khoa học, công nghệ như hiện nay, sẽ tạo điều kiện cho nhân loại tiếp tục kỳ vọng, ước mơ hướng đến những mục tiêu cao hơn về phát triển, góp phần hiện thực hóa các nỗ lực toàn cầu hướng đến đảm bảo phẩm giá con người, tự do sáng tạo, tự do biểu đạt, phát huy các giá trị của văn hóa, của con người, trở thành những tài sản quý báu cho các thế hệ trong tương lai.
Chia sẻ phát biểu của Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez, thay mặt Tổng Giám đốc UNESCO, Trợ lý Tổng Giám đốc UNESCO về văn hóa Ernesto Renato Ottone khẳng định MONDIACULT 2025 là một trong những diễn đàn quan trọng nhất trên thế giới về văn hóa, khẳng định văn hóa đóng góp trực tiếp trong quá trình hàn gắn các vết thương của chiến tranh, xung đột trên thế giới, bảo vệ, gìn giữ, phát huy các tài sản tinh thần quý báu, các di sản văn hóa của nhân loại cho các thế hệ tương lai. Quyền về văn hóa cần được tiếp tục khẳng định mạnh mẽ hơn nữa, đưa vào các chính sách phát triển toàn cầu với vai trò quan trọng như các quyền cơ bản của con người.
Với thông điệp trung tâm: “Không có tương lai nếu không có văn hóa” (There is no future without culture), các Bộ trưởng/ Trưởng đoàn đã thống nhất khẳng định văn hóa là quyền con người cơ bản, là hàng hóa công toàn cầu và là trụ cột không thể thiếu để xây dựng một xã hội công bằng, hòa bình, bao trùm và bền vững. Đặc biệt, các Bộ trưởng văn hóa kêu gọi đưa văn hóa trở thành một mục tiêu độc lập (stand-alone goal) trong khung phát triển của Liên Hợp Quốc sau năm 2030, thay vì chỉ là yếu tố tích hợp như trước đây.
Đồng thời, các Bộ trưởng/ Trưởng đoàn tái khẳng định cam kết củng cố chủ nghĩa đa phương, huy động chính sách, nguồn lực và cơ chế hợp tác để đưa văn hóa trở thành trụ cột của hợp tác quốc tế và phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới.
Đặc biệt, ngay trong phát biểu của mình, Bộ trưởng Văn hóa Tây Ban Nha Ernest Urtasun thể hiện sự ủng hộ đối với chính quyền, nhân dân Palestine đã vượt qua rất nhiều khó khăn, nguy hiểm do xung đột trong khu vực gây ra để tham dự Hội nghị MONDIACULT 2025, cũng như trong quá trình gìn giữ, bảo vệ các di sản văn hóa, giá trị văn hóa của dân tộc trong giai đoạn khó khăn này. Toàn thể Hội nghị đã dành tràng pháo tay dài đến 1 phút để hưởng ứng, thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Palestine.
Hội nghị đã xác định 6 lĩnh vực then chốt cho chính sách văn hóa toàn cầu trong giai đoạn tới (quyền văn hóa; văn hóa và chuyển đổi số; văn hóa và giáo dục; kinh tế văn hóa; văn hóa và hành động khí hậu; văn hóa, di sản và khủng hoảng) và hai lĩnh vực trọng tâm mới được bổ sung so với MONDIACULT 2022 (văn hóa và hòa bình, văn hóa và trí tuệ nhân tạo), đồng thời nhấn mạnh việc xây dựng khung chỉ số văn hóa toàn cầu nhằm đo lường chính xác đóng góp của văn hóa đối với phát triển. Đây được coi là bước tiến mang tính thể chế, gắn văn hóa trực tiếp với các vấn đề an ninh, công nghệ và dữ liệu toàn cầu.
Phiên toàn thể mở đầu diễn ra trang trọng với phát biểu của ông Ernesto Ottone R., Trợ lý Tổng Giám đốc UNESCO phụ trách Văn hóa. Hội nghị đã thông qua quy chế làm việc, bầu Chủ tịch, các Phó Chủ tịch và Báo cáo viên, đồng thời phê chuẩn chương trình nghị sự chính thức. Trong những ngày tiếp theo, trong khuôn khổ Hội nghị, các Phiên thảo luận chuyên đề, các sự kiện chính thức sẽ liên tục được tổ chức, trong đó các Bộ trưởng và lãnh đạo văn hóa đến từ các quốc gia thành viên sẽ đẩy mạnh thảo luận, trao đổi, xác định các giải pháp để khẳng định, phát huy mạnh mẽ vai trò trung tâm của văn hóa trong phát triển bền vững, đồng thời đề ra các định hướng chiến lược cho chương trình nghị sự toàn cầu vì phát triển bền vững giai đoạn sau 2030.
Trong khuôn khổ Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng tham gia phát biểu tại phiên thảo luận cấp Bộ trưởng do UNESCO và EU đồng tổ chức với tựa đề “Văn hóa – chất xúc tác cho phát triển bền vững: Thúc đẩy chính sách dựa trên thực tiễn xuyên suốt chu trình chính sách” vào chiều ngày 29/9 và tại phiên thảo luận chuyên đề Kinh tế văn hóa vào chiều ngày 01/10. Chiều ngày 29/9, TS. Nguyễn Phương Hòa, Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế đại diện Việt Nam tham gia buổi tọa đàm do Liên đoàn quốc tế các Hội đồng nghệ thuật và cơ quan văn hóa (IFACCA) phối hợp với Bộ Văn hóa Tây Ban Nha tổ chức có tên gọi “Con đường bền vững định hướng tương lai văn hóa và nghệ thuật: Đối thoại với các cơ quan công”.
Quốc Anh (từ Barcelona)